"Co nam przeszkadza kształcić idealnych profesjonalistów i profesjonalistki PR?" dr hab. Karina Stasiuk-Krajewska podczas PSPR DAY

Nie ulega wątpliwości, że kształcenie przyszłych specjalistek i specjalistów public relations jest dla branży bardzo istotne. Tymczasem kwestia ta wciąż nie jest przedmiotem ani rozbudowanych badań, ani tym bardziej działań sektorowych. Przy czym, jak się wydaje, edukacja wyższa w tym obszarze w Polsce budzić może zastrzeżenia.

Wypracowanie adekwatnych standardów kształcenia młodych PR-owców jest trudne z kilku powodów. Przede wszystkim nie do końca precyzyjna jest definicja public relations, a co za tym idzie – nie jest oczywiste to, jakie kompetencje powinien posiadać absolwent studiów w obszarze public relations. Sytuacji nie poprawia fakt, że wizerunek PR w Polsce nie jest dobry, podobnie jak społeczne zaufanie do przedstawicieli profesji public relations nie jest wysokie (badanie przeprowadzone przez SW Research w 2019 pokazało na przykład, że tylko 1,2 procenta respondentów byłoby gotowych pożyczyć pieniądze rzecznikowi albo PR-owcowi…., co zresztą lokuje te profesje na samym końcu listy).

Kolejna trudność wiąże się z tym, że profesjonalne kształcenie w obszarze Public Relations musi brać pod uwagę specyfikę i ograniczenia co najmniej trzech systemów: rynku pracy, systemu edukacji, wreszcie oczekiwań i kompetencji kandydatów i kandydatek na studia. 

Wagę i złożoność problemu potwierdziły wnioski z debaty "Czym skorupka za młodu nasiąknie…Jak i po co kształcić młodych PR-owców", który zorganizowana była przez klub PR dla Nauka – nauka dla PR.

Podczas debaty, w której uczestniczyli przedstawiciele pracodawców, uczelni oraz studenci wskazano następujące problemy/kwestie do dyskusji:

Pracodawcy, poszukując czy zatrudniając nowych pracowników, niekoniecznie zwracają uwagę na kierunek studiów, który ukończyli kandydaci

Kompetencje oczekiwane przez pracodawców: praca w zespole, odporność na stres, wielozadaniowość, pozyskiwanie informacji, umiejętność budowania relacji + narzędzia (nowoczesne techniki i technologie komunikacyjne)

Ważna jest przewaga zajęć praktycznych, warsztatowych

Zwrócono szczególną uwagę na rolę praktyk/staży studenckich.

W nawiązaniu do przedstawionych powyżej refleksji klub Nauka dl PR – PR dla Nauki zdecydowała się na realizację projektu, który składać się będzie z czterech kolejnych etapów: 1. mapowanie sytuacji zastanej w obszarze kształcenia PR; 2. „okrągły stół” pracodawców, przedstawiciel uczelni oraz studentów; 3. wypracowanie standardów edukacji w obszarze PR; 4. propagowanie/wdrażanie tych standardów przez PSPR.

W tej chwili Klub rozpoczął pierwszą część projektu, czyli badania. Badania składać będą się z trzech elementów: określenie sytuacji zastanej, ankietowe badania wśród studentów, wywiady pogłębione z pracodawcami. Obecnie dyskutowany jest scenariusz wywiadu pogłębionego, rozpoczęto także analizę tego, jak kształcie się PR-owców w Polsce. Po wstępnym zmapowaniu kilku uczelni (UW, UWr, UMCS, SWPS, UŚ) wyraźnie widać, że Public Relations występuje w nazwach kierunków/specjalności najczęściej razem  a innymi określeniami  (Branding, Reklama, PR; Public Relations i marketing medialny; Public Relations i zarządzanie informacją). Efektem tego może być błędne definiowanie PR (poprzez utożsamianie go z marketingiem czy reklamą) oraz występowanie wielu zajęć, które wydają się dyskusyjne z punktu widzenia kompetencji profesjonalnych w obszarze PR (na przykład: główne nurty kultury światowej i polskiej XX i XXI wieku; Społeczne i kulturowe oddziaływanie mediów; Teorie narracji; Fotografia w przestrzeni kulturowej; Semiotyka mediów; Filozofia, Dyskursy mediów; Retoryka i erystyka; Krytyczne myślenie, Kultura popularna; Współczesne teorie społeczne; Emisja głosu; Historia komunikacji społecznej; Krytyczne teorie Internetu). W tym miejscu trzeba jednak koniecznie podkreślić, ze każde z wymienionych powyżej zajęć mogą być użyteczne w kontekście kształcenia specjalistów i specjalistek PR oraz ważne ze względu na poszerzanie ich wiedzy i orientacji w świecie współczesnym, zasadnicze jest bowiem to, jakie treści w ramach tych zajęć będą realizowane. Ostatecznie zatem bardzo wiele zależy od osoby prowadzącej i tzw. sylabusa, a więc dokumentu, który przedstawia planowane treści i formy kształcenia. 

W kontekście powyższej refleksji pojawiła się propozycja, by – w ramach PSPR – przygotować propozycję modelowych sylabusów danych zajęć, do których mogłyby odwoływać się osoby prowadzące zajęcia.